"Панорама» ҚБ мамандары Ұлттық экологиялық ақпарат орталығының (NOAA) деректері бойынша қалыптасқан Әлем аумағында магниттік иілу мәндерінің картасын дайындады және сайтта жариялады. Әлем аумағында магниттік иілу туралы бастапқы деректер NOAA сайтында 23.12.2021 жылғы күйі бойынша 0.1 градус қадамымен 500 м биіктікте магниттік иілу мәндерінің кестесі түрінде (CSV форматы) алынды. Магниттік иілу туралы бастапқы деректерге авторлық құқықтар туралы ақпарат осы жерде келтірілді.

Карта "Панорама" көмегімен, аэронавигациялық жіктеуішті пайдалана отырып, 1 км қадамымен магниттік иілу мәндерінің алдын ала дайындалған матрицасы бойынша изогон түрінде дайындалды. Карта аэронавигациялық ақпарат құжаттарын дайындау үшін және навигациялық тапсырмаларды шешу үшін дайындала алады.

Тегін карталар жүктеп алу үшін "Цифрлық карталар" парағында қолжетімді.

"Панорама" КБ-да Astra Linux SE, ОС Альт 8 СП, Ubuntu 18.04, CentOS 8, CentOS 7 және MS Windows операциялық жүйелеріне арналған 10.2 нұсқалы Сервер ГАЖ әзірленді. Бағдарламаның жаңа нұсқасында серверде жаңартылған кезде кеңістіктік деректер базаларының күйін синхрондау және бейнені белсенді жаңарту арқылы ондаған миллион жазбаларды өңдеген кезде клиенттерге оларды картографиялық ұсыну жеделдетілді. Сервердегі және клиенттегі деректер базасын кэштеу алгоритмдері толықтырылды, деректердің күйлерін синхрондаған кезде сервер мен клиенттің арасында берілетін деректердің көлемі оңтайландырылды.

Сервер ГАЖ белгіленген шартты белгілерде векторлық карталар түрінде ұсыну үшін, нысандардың координаттары мен атрибуттарын редакциялау үшін, қолданбалы тапсырмаларды шешу үшін OGC 06-103r4: "OpenGIS Implementation Standard for Geographic information – Simple feature access – Part 1: Common architecture" стандартына сәйкес кеңістіктік деректерге қолжетімдікті қолдайтын PostgreSQL, Oracle және Microsoft SQL Server ДББҚ басқаруымен кеңістіктік деректер базаларымен жұмыс жасауды қолдайды.

Деректерді автоматты түрде репликациялау, резервтік көшіру және қорғау арқылы кеңістіктік деректерді бөліп сақтау және өңдеу үшін серверлердің өзара көп деңгейлі қосылуын қамтамасыз етеді. Мұндай сәулет деректерді тарату желісінің жүктемесін ондаған есе төмендетеді, деректерге қолжетімдікті жеделдетеді және жұмыстың сенімділігін арттырады.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы Жүктеу парағында жүктеп алу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ мамандары Ресейді әкімшілік-аумақтық бөлу картасын дайындады және "Кеңістіктік деректер банкі" геопорталында орналастырды. Карта OpenStreetMap деректері бойынша қалыптастырылды, бастапқы деректер Geofabrik сайтынан алынды. Карталармен жұмыс істеу үшін Панорама Мини ГАЖ бағдарламасын немесе "Панорама" КБ-ның басқа бағдарламалық өнімдерін пайдалануға болады.

Карта 1:5 000 масштабтағы (map5000m) ірі ауқымды жоспарлардың жаңғыртылған сыныптауышына келтірілген және қапталынған жобада (mptz) сақталған. MPTZ форматындағы жобаның құрамына өңірдің аумағына (ел, федерация субъектісі, әкімшілік аудан) арналған сандық карта, әкімшілік-аумақтық бөліністің картасы және сандық сыныптауыш кіреді. Кеңістіктік деректер банкінде жаңартуларды орналастыру Сандық карталардың деректерінің және ЖҚЗ деректерінің банкі бағдарламасының көмегімен орындалған. Кеңістіктік деректер банкінің ішіндегісін геопорталда жариялау және жүктеу үшін деректерге қолжетімділік GIS WebServer SE құралдарымен іске асырылған.

OpenStreetMap деректерінің негізіндегі тегін карталар "Сандық карталар" бетінде жүктеу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ-да 14.2.5 нұсқалы GIS WebService SE әзірленді. Жаңа нұсқада кеңістіктік деректерді іздеу мен бейнелеу жеделдетілді. Деңгейлері мен қолдану мақсаттары әртүрлі ақпараттық жүйелер геодеректердің үлкен көлемдерін пайдаланады. Кеңістіктік деректерді жылдам бейнелеу үшін және олар бойынша іздеу үшін өңдеудің заманауи тәсілдері қажет. GIS WebService SE-ге Big Data-мен жұмыс жасаған кезде көптеген автоматтандырылған технологиялар кіреді. Зияткерлік технологияларды пайдалана отырып, сервис аса қысқа мерзім ішіне деректерді өңдеуге және деректер базаларына қолжетімдік беруге мүмкіндік береді, оларда ақпараттың өзгеру жылдамдығы бір секундта жүздеген мың транзакцияға жетеді.

Бағдарламада кеңістіктік деректермен жұмыс жасау бойынша қолданылатын сауалдардың тізімі кеңейтілді. GIS WebService SE пайдаланатын GIS WebServer SE, Деректер банкі, GIS WebToolkit SE сияқты қосымшалар Big Data өңдеу бойынша бірқатар жаңа мүмкіндіктер алды. Бос тайлдарды немесе белгілі өлшемді тайлдарды тазартуға жаңа сауал енгізілді. Бұл сауал бөгде геопорталдар (деректерді сервис арқылы қайта жариялаған кезде) қате туралы хабарламалардың орнына бос суреттерді шығарады. Алынған тайл бос екенін және оны кэште сақтамайтынын сервис автоматты түрде түсіне алады немесе қатені көрсете алады. Бірнеше нүктеге кіру арқылы бағытты құруға сауал жасалды. Барлық бұрылу нүктелері мен учаскелер бойынша қозғалу уақыты көрсетілген бағыттың сипаттамасын сауал бойынша алуға болады. Нүктелік нысандардың басқа нысандармен қиылысуының сауалы жүзеге асырылды. Сервер ГАЖ-да құжаттар қоймасынан файлды жүктеуге сауал енгізілді. Сауалдардың бір бөлігі уақыт бойынша орындалатын класқа ауыстырылды. Операцияны орындау пайызы туралы мәліметтер алу үшін жаңа сауалдар енгізілді. Координаттарды бір жүйеден басқа жүйеге конвертациялау сауалы және нүктелер жиынтығын JSON файлы бойынша конвертациялау сауалы жүзеге асырылды. Ерікті файлды нысанға бекіту сауалы енгізілді. Ақпарат ретінде галереяға арналған суреттер, фидеофайлдар, құжаттар және басқа деректер бола алады. Олар жергілікті жүктеле алады, сондай-ақ Сервер ГАЖ-ға жүктеле алады. Картадан нысан бойынша немесе сауал арқылы ерікті нысан бойынша бедердің бейінін құру атқарымы енгізілді.

Сервистің әкімшісі толықтырылды. Бір мезгілде бірнеше қабатты кэшті жаңарту мүмкіндігі енгізілді. Сервер ЖАҚ-да, деректер базасында немесе Деректер банкінде қашықтан орналасқан деректермен жұмыс жасау сенімділігі ұлғайтылды.

Нүктеде нысандарды іздеу жақсартылды – деректер жылдамырақ беріледі және жауап көрінбейтін немесе сауал жүргізу нүктесіне жақын орналасқан нысанды қамтымайды. Нысандардың санын шығару шектелген кезде күрделі сауалдарда өтпелі іздеу жақсартылды. Нысанның семантикасынан файлды іздеу деректердің жергілікті орналасу орнын немесе Сервер ЖАҚ-да орналасу орнын автоматты түрде анықтайды және деректерді шығарады. Іздеу кезінде семантикалардың кодтарын шығару және сілтеме типіндегі семантикаларды файлға шығару мүмкіндігі енгізілді.

Сервиспен JSON форматында өзара әрекеттесу бойынша жаңа хаттама енгізілді. Барлық дерлік сауалдар және сервиске арналған деректер JSON немесе XML-RPC форматында табысталуы мүмкін. Транзакцияларға GeoJSON форматында қолдау көрсетілді.

Хабарламаларды сервистің қателер файлдарына шығару жақсартылды. Қате сипатталған хабарлама және осы қатеге жауап беретін сауал шығарылатын хабарлама енгізілді. Деректер базасына деректерді жүктеген кезде диагностикалық хабарламалар кеңейтілді. Сервис жұмысының статистикасының файлы сервисті әр іске қосу үшін жасалады, осылайша одан әрі талдау үшін ақпарат жинауға мүмкіндік береді.

Деректер базасымен жұмыс жасаған кездегі мүмкіндіктер кеңейді. Деректер базасынан геожабындарды экспорттау сауалдары, талаптардың үлгітүрі бойынша деректердің кіріс жиынтықтарын бақылау сауалдары, карта парақтарының жиынтығын орындайтын сауалдар енгізілді. Деректер базасымен жұмыс жасау және олардың ақпаратын өңдеу жеделдетілді.

GIS WebService SE барлық халықаралық стандарттарды (OGC WFS, WFS-T, WMS, WMTS, WCS) қолдайды, олардың көмегімен кеңістіктік деректер беріледі және бейнеленеді. Бағдарламада кез-келген координаттардың пайдаланушылық немесе жергілікті жүйелері бойынша тайлдарды беру мүмкіндігі жүзеге асырылды. Қосымша Windows және Linux тұғырнамаларында жүзеге асырылды, Apache, IIS және nginx web-серверлерімен үйлесімді.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы және құжаттама сайтта Жүктеу бөлімінде жарияланған.

"Панорама" КБ Astra Linux SE ОЖ арналған 14.0.0 нұсқалы ("Смоленск" және "Орел" релиздері) Панорама Мини ГАЖ әзірледі. Жаңа нұсқада бейнені экранға шығару тығыздығы жоғары теңшелімі бар операциялық жүйелерде пайдаланылатын бағдарламаның пайдаланушы интерфейсі жақсартылды. Бұл өлшемі кішірейтілген экрандары бар құрылғыларда – тасымалды ноутбуктарда, мамандандырылған планшеттерде және басқа ұқсас құрылғыларда бағдарламалық өнімді қолдану спектрін кеңейтеді. Диалогтардың бағдарламалық интерфейстерінде визуалдық жобалау ортасының элементтерін тұтастыру жүйесі ұсынған мүмкіндіктер барынша қолданылды, бұл операциялық жүйенің теңшелімдеріне сәйкес бейненің параметрлеріне бейімделген диалогтардың дизайнын жасауға мүмкіндік береді.

Бірнеше миллион және одан артық нысандардан тұратын векторлық каралар мен кеңістіктік деректер базаларының үлкен жиынтықтарын бастапқы ашу мен бейнелеу жеделдетілді. Деректер жиынтығын ашқан кезде нысандардың дарағын құру жеделдетілді.

PDF форматындағы құжаттарды қолдауды енгізудің арқасында мәтіндік және гипермәтіндік құжаттармен жұмыс жасау мүмкіндіктері кеңейтілді. Мысалы, жұмыс жасаған кезде қосалқы материал ретінде пайдалану үшін пайдаланушы картаға PDF-құжаттарының жиынтығын енгізе алады. Енгізілетін құжаттың терезесінің өлшемі өзгерген кезде оның масштабы картаның ағымдағы масштабына байланысты өзгеретін болады. PDF-құжаттың қажет парағында пайдаланушы құжатында бейнені теңшеу қарастырылған. Теңшеу ыңғайлы болу үшін енгізілетін құжаттарды алдын ала қарап шығу терезесі бар.

Нүктелік шартты белгілерді картада топтастыру үшін қолданылатын кластерлерді бейнелеу толықтырылды. Кластердің сипаттамасына "Бірінші белгіні кластерде бейнелеу" қасиеті енгізілді. Оны кластердің белгісінің жайғасымына орнатқан кезде алдымен кластердегі бірінші нысан, содан кейін кластердің белгісі бейнеленетін болады. Бұл жағдайда кластердің белгісінде нысандардың саны ғана немесе шартты белгінің басқа толықтырушы элементтері болуы мүмкін. Нысанның суретін салған кезде әртүрлі семантикалар, соның ішінде графикалық файлдарға сілтемелер есепке алынуы мүмкін, бұл жалпыланған белгіні анағұрлым күрделі және ақпаратты етеді.

MTD форматты деректердің жиынтығында "нүктелер бұлты" типіндегі деректерді сақтау алгоритмдері жетілдірілді. Өңделетін аумақтың аумағын және белгіленген сақтау дәлдігін есепке ала отырып, деректерді қаптау жасалатын MTD файлдарының өлшемін 4 есеге дейін қысқартуға мүмкіндік береді, олардың өлшемі бірнеше оңдаған Гигабайттан Терабайтқа дейін болуы мүмкін. Жаңа алгоритмдер үлкен аумақтағы төңіректі сипаттау дәлдігін арттыруға және төңіректің үш шамалы модельдерін құруды жеделдетуге мүмкіндік береді.

Жақтаумен шектелген растрлық деректердің бейнесі толықтырылды. Осындай растрлардың бейнесі күрделігі ерікті жақтаудың контуры бойынша қиылады. Жақтау күрделілігі ерікті тұйық контурдың бойымен, не болмаса таңдалған нысанның бойымен орнатылуы мүмкін. Жақтауда мыңдаған нүктелер мен мыңдаған контурлар болуы мүмкін, сондай-ақ ауданы бойынша растрдан бірнеше есе асып кетуі мүмкін. Жақтаудың нүктелерінің көп болуы растрды бейнелеу жылдамдығын азайтады. Растрларды бейнелеуді жеделдету үшін жазған кезде растрдың жақтауын оңтайландыру енгізілді – жақтаудың барлық клнтурлары әр растрдың габариттері бойынша қиылады. Өңірдің жақтауларын өңірдің жабынының барлық растрларына орнатқан кезде жабынның әр растрына оңтайландырылған жақтау жазылады. Ертеректе жасалған биіктіктер растрлары мен матрицаларын ашқан кезде жақтау автоматты түрде оңтайландырылады (файлға жақтауды оңтайландыру белгісі енгізіледі). Мұндай тәсілдеме жаңа растрлық деректерді, сондай-ақ жаңадан жасалған деректерді бейнелеуді жеделдетуге мүмкіндік береді.

S57/S52 стандартты теңіз карталарының бейнесі толықтырылды. Жіктелетін мәндердің тізімі бар атрибуттарға (Attribute type: L - CATAIR, CATACH, ... TECSOU) арналған s57navy.rsc жіктеуішінде "Қайталауға рұқсат етіледі" деген қасиет орнатылды. Деректердің экспорты мен импорты кезінде атрибуттар мәндерінің тізімдері жазылады және оқылады (1,7,30). Мәндердің тізімдерін бейнелеу үшін құрамдастырылған қолтаңбаға 'r' жаңа басқарушы символы (#113.r) енгізілді, ол бос орынмен бөлу арқылы атрибут мәндерінің тізімінен жолды қалыптастыруға мүмкіндік береді. Қауіп-қатер контурларын ескере отырып және құрғап жатқан беткі қабаттардың тереңдіктерін ескере отырып, тереңдіктердің белгілерін бейнелеу нақтыланды.

Электрондық картаның деректері бойынша матрицаны жасау диалогы толықтырылды. Диалогқа картаның номенклатуралық парақтарын және пайдаланушы қабаттарын таңдау мүмкіндігі енгізілді, олар бойынша биіктіктердің матрицасы құрылатын болады. Бұл мүмкіндік карталардың номенклатуралық парақтарының көп мөлшерінен тұратын жұмыстардың аудандары үшін биіктік матрицаларын жасау параметрлерін теңшеген кезде пайдаланушыға қосымша икемділік береді. Парақтарды таңдау өңдеуге қатысатын номенклатуралық парақтардың атауларының тізімінде тікелей айқындалып орындалады. Арнайы басқару батырмаларының көмегімен тізімдегі барлық парақтарды бірден айқындауға, барлық парақтарды айқындауды түсіруге немесе парақтарды айқындауды инверсиялауға болады.

Байланыстыру файлдарын пайдаланған кезде графикалық файлдарды RSW форматына импорттау диалогының интерфейсі жаңғыртылды. Пайдаланушының байланыстыру файлынан деректерді пайдалану мүмкіндігін таңдауы диалогқа тиісті жалаушаны қою арқылы роындалады. Файлдың атауы растрдың файлының атауына сай келген кезде бағдарлама файлды іздейді. Егер іздеу нәтижесінде жалғыз байланыстыру файлы табылса, онда осы файлдағы деректер автоматты түрде жұктеледі. Атауы бірдей бірнеше байланыстыру файлдары болған кезде графикалық деректерді жүктеген кезде пайдаланылатын файлды әртүрлі форматтарда таңдау пайдаланушыға ұсынылады.

Панорама Мини ГАЖ – бұл кеңістіктік деректерді жинауға, кеңістіктік деректер базасын жүргізуге, цифрлық карталар мен жоспарларды құруға және жаңартуға, әртүрлі мақсатта қолданылатын ақпараттық жүйелерді жасауға арналған әмбебап геоақпараттық жүйе. Бағдарламада мынадай негізгі атқарымдар жүзеге асырылды: вектордық карталарды, растрлық деректерді, биіктіктер матрицаларын, сапа матрицаларын, қабаттардың геологиялық матрицаларын, TIN-модельдерін, лазерлік сканерлеу деректерін, пайдаланушы карталарын және жұмыстардың аудандарын импорттау және қарап шығу; EPSG коды бойынша немесе XML форматындағы параметрлердің тізімінен параметрлерді автоматты түрде толтыру арқылы жаңа карталарды жасау; карталарды SXF, DXF, OGC GM форматтарына экспорттау; Сервер ГАЖ-ға қосылу арқылы қолжетімдікті бақылай отырып, деректермен көп пайдаланушылық жұмыс жасау; әртүрлі проекциядағы векторлық карталарды бір құжатта қиыстыру және редакциялау; айттардан алынатын бейнелердің үстінен пайдаланушының картасын бейнелеуге мүмкіндік беретін танымал геопорталдарды қолдау; басып шығару параметрлерін теңшеу арқылы әртүрлі шығару құрылғыларында басып шығару.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы Жүктеу бөлімінде қолжетімді.