"Кеңістіктік деректер банкі" геопорталы OpenStreetMap деректері бойынша қалыптастырылған Мартиника және Майотта аймақтарының (Франция) карталарымен толықтырылды. Бастапқы деректер Geofabrik сайтынан алынды. Карталармен жұмыс істеу үшін Панорама Мини ГАЖ бағдарламасын немесе "Панорама" КБ-ның басқа бағдарламалық өнімдерін пайдалануға болады.

Карталар 1:5 000 масштабтағы (map5000m) ірі ауқымды жоспарлардың жаңғыртылған сыныптауышына келтірілген. Кеңістіктік деректер банкінде жаңартуларды орналастыру Сандық карталардың деректерінің және ЖҚЗ деректерінің банкі бағдарламасының көмегімен орындалған. Кеңістіктік деректер банкінің ішіндегісін геопорталда жариялау және жүктеу үшін деректерге қолжетімділік GIS WebServer SE құралдарымен іске асырылған.

OpenStreetMap деректерінің негізіндегі тегін карталар "Сандық карталар" бетінде жүктеу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ-да Astra Linux, CentOS, Ubuntu, MS Windows операциялық жүйелері үшін 6.5.0-нұсқалы GIS WebServer SE әзірленді. Жаңа нұсқада "Картограмма" компоненті жаңартылды. Компонент әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштердің немесе бейнеленетін объектілер құбылыстарының және олардың аумақ бойынша таратылу ерекшеліктерінің тақырыптық карта түрінде бейнелеу тәсілін ұсынады, көрсеткіштердің уақытта және кеңістікте өзгеру динамикасын бейнелейді. Кеңістіктік объектілер үшін сандық көрсеткіштер CSV форматындағы кестелік деректер файлынан немесе еркін мәтіндік файлдан жүктеледі. Тұрғызылған тақырыптық карталар денсаулық сақтаудағы, геологиядағы, маркетингтегі және басқа да салалардағы әртүрлі көрсеткіштерді талдау үшін пайдаланылуы мүмкін. Картограмманы жасау үшін CSV-файлдың мысалы біздің сайтта орналастырылған.

"Карта бойынша іздеуге" нүктенің мекенжайын оның координаттары бойынша анықтау мүмкіндігі қосылған. Мысалы, картада үйдің жанындағы нүктені көрсетуге және оның мекенжайын алуға болады. Іздеу нәтижесі "Картаның объектілері" панелінде тізім түрінде шығарылады. Деректерді алу мекенжайлық іздеу көзін кері геокодтаудың НТТР API арқылы орындалады.

Объектінің геометриясын кестелік түрде редакциялау мүмкіндігі қосылған. Объектінің метрикасын өзгерту картада визуалды түрде бейнеленеді, объектіні редакциялау туралы ақпарат картаның оқиғалар журналына жазылады.

Картаның динамикалық жаңартылатын қабаттары үшін сервердегі осы қабаттардың күйін қадағалау мүмкіндігі қосылған. Динамикалық жаңартылатын қабаттардың кескінін алу (мысалы, автокөліктің қозғалыс мониторингі кезінде), егер сервердегі деректердің күйі өзгерген жағдайда, орындалады. Бұл серверге деректерді сұратулардың санын оңтайландыруға мүмкіндік береді. Жұмыс істеу үшін 14.4.1 және одан жоғары нұсқалы GIS WebService SE сервисін пайдалану керек.

Жаңа нұсқада GIS WebServer SE мүмкіндіктерін кеңейтетін және басқа ақпараттық жүйелерге кіріктірілуі мүмкін болатын GIS WebToolKit SE-нің Web-қосымшаларын әзірлеу инструментарийі жетілдірілді. Деректерге (суреттерге, векторлық карталарға және жергілікті жердің бедері туралы ақпаратқа) қолжетімділікті жалпы қабылданған OGC протоколдары мен ISO стандарттары бойынша Web-сервистер ұсынады. Бедердің сандық моделі ретінде биіктіктік деректердің әртүрлі түрлері: матрицалар (SRTM, GeoTIFF, IMG, MTW форматтарында), TIN-модельдер, нүктелер бұлты және басқалар пайдаланылады.

Кеңістіктік деректер көзі ретінде Сандық карталардың деректерінің және ЖҚЗ деректерінің банкі болуы мүмкін. Ол алмасу форматтарында кеңістіктік деректерді жинауды, сақтауды, іздеуді және беруді, карта-схемалар түрінде деректер банкінің күйін бейнелеуді, геожабындарды автоматты түрде қалыптастыруды және жаңартуды қамтамасыз етеді.

GIS WebServer SE құпиялылық таңбасына немесе коммерциялық құпияға ие болатын деректерді қорғауды қамтамасыз етумен жабық корпоративті жүйелерді тұрғызу кезінде қолданылады. GIS WebServer SE декларацияланбаған мүмкіндіктердің жоқтығының 2-ші деңгейі бойынша сертификатталған. Бағдарламаның жаңа нұсқасы аумақтардың дамуын талдау, басқару және келешектік жоспарлау міндеттерін шешу кезінде қосымшаның мүмкіндіктерін кеңейтеді. GIS WebServer SE JavaScript-ті пайдаланатын әзірлеу құралдарында қолданыла алатын GIS WebToolKit SE инструментарийді пайдалану арқылы жүзеге асырылған.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы сайтта Жүктеу бөлімінде орналастырылған.

"Панорама" КБ-да C++ Builder, Delphi Embarcadero ортасында ГАЖ-қосымшаларды жасау үшін 14.1.0-нұсқалы GIS ToolKit инструментарийі әзірленді. Жаңа нұсқада TMapDataConversion компоненті жетілдірілді. Ол SXF, TXF, DIR, TXT, MAP, SIT, SITX, S57, KML/KMZ, MIF/MID, GML, GeoJSON форматтарында ұсынылған кеңістіктік деректердің конверсиялауын қамтамасыз етеді. Компонент ГАЖ-ядросының жоғары өнімді функцияларын пайдалануға негізделген.

TMapDataConversion компонентіне кеңістіктік деректерді GML, GeoJSON, KML форматтарына ағындық режимде немесе диалогтарды пайдалану арқылы конверсиялауға мүмкіндік беретін жаңа функциялар қосылды. Пайдаланушылар үшін экспорттау параметрлерінің келесі теңшелімдері қолжетімді: деректер форматы, координаттар жүйесі, шартты белгілер стильдерін, метрика құрамын, семантиканы және метадеректерді жасау режимі, карталар жинағын өңдеу.

Деректерді өңдеу кезінде TMapDataConversion компоненті процестің ағымдағы күйі туралы келесі ақпаратты алады: орындалу пайызы, қателердің болуы, өңдеуді тоқтату қажеттілігі, ағымдағы карта туралы ақпарат.

Жаңа нұсқада TMapFind компонентінде картаның объектілерін іздеу құралдары кеңейтілген. Компонентке картаны бейнелеудің ағымдағы масштабында оладың көрінушілігін есепке алумен объектілерді іздеу мүмкіндігі қосылған.

TMapObj компонентінің "Объектіні таңдау" диалогында "Файлдар бар бумаға сілтеме" типті семантиканы қосу және редакциялау мүмкіндігі іске асырылған. Семантиканың мәні әртүрлі форматтар мен бумалардың көптеген файлдары орналастырылған директорияның аты болып табылады. "Бумаға сілтеме" толтырылған семантикаға жүгінген кезде түбірлік бумада және салынған бумаларда қамтылған файлдар тізімі автоматты түрде қалыптасады. Таңдалған файлды қосарланған шерту арқылы файлды тану мен өңдеудің тиісінше бағдарламасы іске қосылады. Құжаттарға, кестелерге және графикалық кескіндерге сілтеме жасаған кезде файлдың ішіндегісін бейнелеу орындалады, кеңістіктік деректерге сілтеме жасау кезінде бөлек терезеде деректер жиынтығын ашу орындалады. Құжаттары бар бума ZIP-файлға сығылуы мүмкін, ал объектіге "Файлға сілтеме" типті семантика берілуі мүмкін. Құжаттармен жасалатын әрекеттер бумаға сілтеме жасаған кезде сияқты бірдей болады. Карталарды MAPZ, SITZ, MPTZ форматтарына қаптаған кезде "Файлға сілтеме" типті семантикалардан сілтемесі бар құжаттар сондай-ақ "Бумаға сілтеме" семантикасына қарағанда бір деректер жинағына қапталатын болады.

"Метрика" бетбелгісіндегі "Объектіні таңдау" диалогында мәнмәтіндік мәзірге басқа объектілерге қатысты объектінің орналасуына әсер ететін "Барлығынан жоғары", "Барлығынан төмен", "Қалыпты" қасиеттерді таңдау үшін арналған "Бейнелеу тәртібі" тармағы қосылған. "Қалыпты" қасиетті орнатқан кезде объектіні бейнелеу тәртібі сынытауышта оның қабаты, шартты белгінің және оқшаулаудың түрі бойынша анықталады. Мәнмәтіндік мәзірге WGS-84 шарындағы Меркатор проекциясында GeoJson форматындағы объектінің метрикасын сақтап қалу үшін арналған "Метриканың координаттарын EPSG:3857-де сақтау" тармағы қосылған.

Картада деректері бар кестелерді бейнелеу үшін "Кесте" жаңа графикалық белгісі әзірленді. Бұл белгі семантикада CSV файлына сілтемеге және кесте типті шартты белгіге ие болатын нүктелік объекті болып табылады. Кестенің графикалық параметрлері объектінің семантикасында, RSC сыныптауышында немесе объектінің графикалық параметрлерінде теңшелінеді. Кестенің ұяшығы мәтінді, сандық деректерді, кескіндерді (PNG, JPG, BMP форматында), түрлі-түсті пішіндерді және пайыздық шкалаларды орналастыруға мүмкіндік береді. Кесте бір немесе бірнеше беттен тұруы мүмкін. Кестенің параметрлерін теңшеу "Кестені редакциялау" диалогында орындалады. Кестелері бар қабат кез келген басқа деректердің – кеңістіктік деректер базасының, геопорталдардың, ЖҚЗ деректерінің үстінен ашылуы мүмкін. Карта CSV файлдарымен және аялық деректермен бірге SITZ/MAPZ/MPTZ форматтарының бір файлына қапталуы мүмкін.

GIS ToolKit инструментарийі кеңістіктік деректерге тікелей қол жеткізу үшін визуалды компоненттер жинағынан (бастапқы мәтіндерде қойылады) және ГАЖ-ядросының АПИ функцияларынан тұрады. Инструментарий кеңістіктік деректерді өңдеуді және визуалдауды талап ететін клиент-серверлік және үстел үстілік 32- және 64-разрядты қосымшаларды әзірлеу үшін арналған. Кеңістіктік деректер жұмыс орнында да (деректерге тікелей қолжетімділік), жергілікті желіде де немесе Интернет желісінде де (Сервер ГАЖ-ға қолжетімділік компоненттері немесе халықаралық хаттамалар бойынша деректермен алмасу пайдаланылады) орналасуы мүмкін.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы Жүктеу бетінде жүктеу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ-ның мамандары Үндістан Республикасының картасын дайындады және "Кеңістіктік деректер банкі" геопорталында орналастырды. Карта OpenStreetMap деректері бойынша қалыптастырылды, бастапқы деректер Geofabrik сайтынан алынды. Карталармен жұмыс істеу үшін Панорама Мини ГАЖ бағдарламасын немесе "Панорама" КБ-ның басқа бағдарламалық өнімдерін пайдалануға болады.

Карталар 1:5 000 масштабтағы (map5000m) ірі ауқымды жоспарлардың жаңғыртылған сыныптауышына келтірілген. Кеңістіктік деректер банкінде жаңартуларды орналастыру Сандық карталардың деректерінің және ЖҚЗ деректерінің банкі бағдарламасының көмегімен орындалған. Кеңістіктік деректер банкінің ішіндегісін геопорталда жариялау және жүктеу үшін деректерге қолжетімділік GIS WebServer SE құралдарымен іске асырылған.

OpenStreetMap деректерінің негізіндегі тегін карталар "Сандық карталар" бетінде жүктеу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ-да 14.3.0-нұсқалы "Панорама" ГАЖ әзірленді. Жаңа нұсқада қашықтағы бейнекамералардан оқиғаларды өңдеу, геопорталдарды қосу, кеңістіктік деректер базасын редакциялау, қала құрылысы міндеттерін шешу, TIN-модельдерді тұрғызу бойынша құралдар жетілдірілді. Интернет желісіне қосылған қашықтағы бейнекамералардан оқиғаларды нақты уақытта қарап шығу мүмкіндігі қосылды. Оқиғаларға мыналар жатады: адамдардың, машиналар мен басқа да объектілердің орнын ауыстыру, жабық аймақтың периметрінің қиылысу фактісін анықтау, заттардың пайда болуы және жоғалуы, вандализм мен зымияндық фактілерін анықтау. Барлық осы әрекеттерді, егер олар қосылуы жергілікті жердің картасында теңшелінетін бейнекамералардың көріну аймағына түссе, қадағалау мүмкін болады. Бейнекамералар IP-камераларымен өзара әрекеттесу бойынша бейнеаналитика мен ONVIF стандартының тиісінше функцияларын қолдауы керек.

Жергілікті жердің картасында бар болатын бейнекамералардан оқиғаларды алуды теңшеуді "Геолокациямен фото- және бейнематериалдарды көрсету" тапсырмасының "Фото- және бейнедеректер тізімі" режимінің диалогында жасауға болады. Бейнекамералар тізімі бетінде, камераның желілік мекенжайының сол жағында, камерадан оқиғалар алу сервисінің қазіргі жұмыс түрін көрсететін пиктограмма бар. Осы пиктограмманы басу көрсетілген камерадан оқиғалар алу сервисін қосуға/өшіруге сұратуды білдіреді. Егер камераға қосқан кезде авторландыру қажет болса және ол бұрын сақталмаса, онда оның параметрлері пайдаланушыдан сұратылатын болады. Қосылғаннан кейін пиктограмманы өзінің түрін өзгертеді: жасыл тікбұрыш – камера жұмыс істейді, оқиғалар жоқ; қызыл тікбұрыш – оқиға келді; қара тікбұрыш – камера өшірілген; қызыл кірес – оқиғалар алу өшірілген. Оқиғалар алу үшін барлық бұрында теңшелген қосылымдарды бір уақытта өшіруді диалогтың құралдар панеліндегі "Оқиғаларды өшіру" батырмасын басу арқылы жасауға болады. Диалогтың төменгі сол жақ бұрышында оқиғалардың пайда болғаны туралы камералардың сұрау кезеңінде секундпен енгізуге арналған өріс орналасқан.

Оқиғалар алуды теңшегеннен кейін болған оқиға туралы хабарлау қосылым пиктограммаларының түрін өзгертумен "Фото- және бейнедеректер тізімі" терезесінде жасалады. Камерадан бейнекескінде қарап шығу терезесінде оқиғаның басталу уақыты мен оның сыныптамасын қамтитын оқиғаларды мәтіндік сипаттауын қарап шығу өрісі ашылады. Қайтадан пайда болатын оқиғаларды қарап шығу мүмкіндігі барлық теңшелінген камералар үшін бейнекескінді қарап шығудың ашық терезелерінде және "Геолокациямен фото- және бейнематериалдарды көрсету" тапсырмасы жабылғаннан кейін және ГАЖ жұмысының келесі сеанстарында сақталады.

Бейнекамералардың жергілікті жердің картасында, қаланың, ғимараттың жоспарында, өнеркәсіптік аумақта, үш өлшемді модельде орналасуы әртүрлі шартты белгілердің (объектілердің) көмегімен белгіленеді. Объектілер, егер камера көлік құралында бекітілген болса, жылжымалы болуы мүмкін. Бейнекамераға қосуды теңшеу "Бейнекескінге сілтеме" семантикасының мәнін қосу арқылы "Объектіні таңдау" диалогында немесе "Бейне кескініне сілтеме" немесе "Геолокациямен фото- және бейнематериалдарды көрсету" тапсырмасының "Бейнекамераға қосуды теңшеу және қарап шығу" режимінде орындалады. Бейнеағындары және бейнеталдаудың оқиғаларын алу сервисі бар геодеректерді интеграциялау жергілікті жер күйінің мониторингі, қозғалысты басқару жүйелерін, күзет жүйелерін және басқаларды тұрғызуды оңайлатады.

Геопорталдарды қосу тапсырмасы жетілдірілді. Жергілікті координат жүйелерінде ерікті пайдаланушы матрицаларын пайдаланушылар анықтаған есептеу нүктелерімен және осьтердің ерікті бағытымен қолдау қосылған. Бұл BIR және GeoPackage форматындағы кез келген деректерді қосуға мүмкіндік береді. Ресейлік ғарыштық жүйелердің (РҒЖ) Базалық өнімдер банкінен жіксіз жабындарды қолдау қосылды. Қол жеткізу пайдаланушының жеке кабинетінде алынған арі-кілтінің негізінде жүзеге асырылады. Банкте БКА, КАНОПУС-B, КАНОПУС-В-ИК, МЕТЕОР-М, РЕСУРС-П және басқалар сияқты әртүрлі ғарыштық аппараттардан деректер ұсынылған. Жіксіз жабындар тайлдық төсем түрінде жеке облыстар бойынша Ресей Федерациясының әртүрлі аумақтарына көрсетілген. TMS стандарты бойынша геопорталдарды тікелей қосуды қолдау қосылған. Алгоритмдердің екі типіне қолдау көрсетіледі: {z}/{x}/{y} және {z}/{y}/{x}. Қосу үшін қосу жолын және арі-кілтті енгізу жеткілікті. Бұл wmslist_ru.xml теңшелімдерін түзету қажеттілігісіз "WMS/WMTS сервисіндегі картаны ашу" диалогы арқылы қабаттарды динамикалық түрде қосуға және қарап шығуға мүмкіндік береді. OpenStreetMap геопорталын қолдау жақсартылды. Деректердің келесі жаңа қабаттары қосылды: велосипедтік карта, әуежайлар картасы, гуманитарлық карта, көлік картасы.

Қала құрылысы тапсырмалары кешеніндегі "Объектінің семантикасы бойынша көшірме қалыптастыру" режимінде тізімдегі барлық семантикалары (объектінің атрибуттарын) бөлу, барлық семантикаларды бөлуді түсіру және құжаттарды дайындауды жеңілдету үшін семантикаларды іріктеуді сақтау мүмкіндігі қосылды. "GML-де аумақтық жоспарлау схемаларын экспорттау" тапсырмасында аумақтық жоспарлау схемасын бірнеше GML-ге (1-ден 3-ке дейін) автоматты түрде бөлу схеманың бір қабатында бірнеше оқшаулаулар (сызықтық, алаңдық, нүктелік) болған кезде іске асырылды. Өйткені әртүрлі GML-ге бөлусіз "геометрия типін сипаттаған кезде бірыңғай тәсілдеме бұзылды" қатесі беріледі. Барлық файлдарда жолдар атына .#1-3, .#2-3, .#3-3 (егер 3 файл жасалса) қосумен сақталатын картада сияқты, тура сондай аты болады. Мысалы (2 файл үшін): ".#1-2.gml объектілерін жоспарланатын орналастыру картасы", ".#2-2.gml объектілерін жоспарланатын орналастыру картасы". Егер схеманың әрбір қабатында тек бір оқшаулау болса (әртүрлі қабаттарда әртүрлі оқшаулау болуы мүмкін), онда бірнеше файлдарға бөлу орындалмайды. АЖ ФМАЖ GML-де мультиполигондар (MultiSurface) типті объектілерге қолдау көрсетпейтіндіктен, онда GML-де бірнеше сыртқы контурлары (мультиполигондары) бар алаңдық объектілерді сақтау кезінде 800 (GUID) және 1265 (объектінің ауданы) семантикасының жаңа бөліктерінде жаңартумен жеке полигондарға автоматты түрде бөлу орындалады.

Семантикалар мәндерінің аңызында бейнелеумен (мәндерді пайыздарда көрсететін белгіге қосымша ретінде) объектілердің семантикасы бойынша бағандық диаграммаларды бейнелеу үшін бағдарламанатын белгілердің жаңа түрі қосылды. Диаграмманың сипаттамасына диаграмманың секторларына сәйкес келетін семантикалар кодтарының тізімі кіреді. Әрбір семантика үшін секторды бейнелеудің өз параметрлері орнатылады. Барлық диаграмма үшін диаграмманың максималды ені мен максималды биіктігі беріледі. Диаграммадан оңға қарай оның аңызы бейнеленеді. Секторларға қол қою үшін жолдардың мәтіндері, атауларының қайталанатын бөлігін алып тастап, семантиканың атауларынан алынады. Мысалы, егер семантика 20 жасқа дейін тұрғындар саны, 20 жастан 40 жасқа дейін тұрғындар саны деп аталса, онда аңызда мынадай жолдар болады: 20 жасқа дейін, 20-дан 40 жасқа дейін және т.с.с. "Бағандық диаграмма" шартты белгісі \Data\shape картасындағы деректер мысалында көрсетілген.

"Топокарталарды автоматтандырылған жалпылау" тапсырмасында гидрографияның көмекші объектілерін – алаңдық өзендердің ортаңғы сызықтарын тұрғазу үшін "Алаңдық гидрографияны жалпылау" режимі жетілдірілді. Алаңдық өзендердің тар фрагменттерін сызықтықтарға ауыстырған кезде ортаңғы сызықтың нүктелері бар жаңа сызықтық өзендердің соңғы нүктелерін келісімдеу қосылды. Алаңдық тармақтарды ауыстырған кезде құрылған сызықтық өзендер ортаңғы сызықтарға дейін жетеді. Алаңдық өзендердің қашықтағы фрагменттері бойымен жағалық сызықтарды жою жетілдірілді.

"Векторлық карта бойынша TIN-модельді құру" тапсырмасы жетілдірілді. "Объекті бойынша" режимінде TIN-модельді тұрғызу сапасы арттырылды – "Триангуляция шекарасы" объектісімен қырларды келісімдеу қосылды. "Триангуляция шекарасы" объектісінің контурын кесіп өтетін модельдің қырлары жойылады. Жойылғандардың орнына "Триангуляция шекарасы" объектісінің кесінділері бойынша қырлар қалыптасады. Ұқсас әрекеттер модельдің үшбұрыштары үшін орындалады. Қашықтағы үшбұрыштар TIN-моделінен биіктіктерді бейнелеу және сұрату кезінде өткізіп жіберіледі. Көршілес үшбұрыштарға сілтемелер дұрыстығын тексеру қосылды. Егер көршілес үшбұрыш "Триангуляция шекарасы" объектісінің сыртында болса, онда көршілес үшбұрышқа сілтеме жоқ болады. Триангуляциялық реттелмеген желі TIN (Triangulated Irregular Network) шыңдары бастапқы тіреу нүктелері, сондай-ақ құрылымдық сызықтар мен толтыру алаңдарының метрикалық нүктелері болып табылатын үшбұрыштардан тұратын көп қырлы бет болып табылады. TIN-моделі "абсолютті биіктік" сипаттамасы немесе үш өлшемді метрикасы бар нүктелік, сызықтық және алаңдық объектілерді қосатын триангуляцияның берілген полигоны шегінде векторлық карталардың деректері бойынша салынады.

"Картаның редакторы" тапсырмасы жаңартылды. Редакцияланатын және көмекші объектілердің, редакцияланатын және көшірілетін нүктелердің кескіні ортақ көрініске келтірілген. Қызметтіктер бетбелгісіндегі Редактордың параметрлері диалогында векторлық картаны редакциялау режимдерінде қолданылатын сызықтардың түстері мен қалыңдықтарын теңшеу қосылған. Редакциялаудың әртүрлі операциялары кезінде картаның элементтерінің жыпылықтауы алып тасталды.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы Жүктеу бөлімінде жүктеу үшін қолжетімді.